Description
Kolejny, 24. tom „Rocznika Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Archeologia” zawiera 11 artykułów. Tym razem zdecydowana większość spośród nich powstała w oparciu o referaty wygłoszone podczas międzynarodowej konferencji naukowej „Duch miejsca. Archeologia sacrum”, która odbyła się 24 listopada 2022 roku w naszym Muzeum.
Kolejność tekstów w publikacji jest zgodna z chronologią – od późnej epoki brązu do czasów nowożytnych. Tom otwiera artykuł o wybranych popielnicach ze zbiorów Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Kolejny przedstawia grę w szachy w średniowiecznej przestrzeni sakralnej. W roczniku znaleźć można również ciekawe dywagacje na temat wyników badań archeologicznych budowli sakralnych: kościołów pw. św. Jana Chrzciciela w Sławkowie, św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Starym Bielsku i św. Bartłomieja w Gliwicach oraz monasteru pw. Zwiastowania Przenajświętszej Bogarodzicy w Supraślu.
Świecką tematykę poruszają z kolei artykuły o badaniach średniowiecznych poziomów osadniczych miasta lokacyjnego w Koźlu oraz rejonu Sztolni Turzona w Jaworznie-Długoszynie.
Nie zabrakło oczywiście artykułów o zabytkach archeologicznych ze zbiorów MGB – pięknych renesansowych kaflach z Ogrodzieńca i Siewierza oraz interesujących przedmiotach późnośredniowiecznych z powiatu raciborskiego.
Wszystkie artykuły poddano recenzji naukowej. Tytuły i streszczenia tekstów oraz opisy rycin i tabel zostały ponadto przetłumaczone na język angielski.
Spis treści / Table of contents
7 Katarzyna Stańczuk
Pośmiertne losy człowieka dla wtajemniczonych. Wybrane popielnice opatrzone symboliką ze zbiorów Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu
Afterlife for the initiated. Cinerary urns with symbolic elements from the collections of the Jacek Malczewski Museum in Radom
27 Agnieszka Stempin, Mateusz Sikora
Gra w szachy w średniowiecznej przestrzeni sakralnej. Nieoczekiwane oblicze tzw. szachów sandomierskich
The game of chess in the medieval sacred space. A new look at the so-called Sandomierz chessmen
61 Bożena Chorąży, Bogusław Chorąży
Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Starym Bielsku. Mała świątynia z wielką historią
The Church of St Stanislaus, Bishop and Martyr, in Stare Bielsko. A small religious edifice with a big history
91 Jacek Pierzak
Relikty średniowiecznego kościoła św. Jana Chrzciciela odkryte w Sławkowie w 2022 roku
Relics of the medieval Saint John the Baptist Church identified in Sławków in 2022
113 Błażej Targaczewski, Radosław Zdaniewicz
Słowo o średniowiecznych poziomach osadniczych miasta lokacyjnego w Koźlu na marginesie badań archeologicznych w obrębie rynku
On medieval occupation levels of Koźle, the incorporated town. Notes from the archaeological research in the Market Square
133 Wojciech Kawka
Późnośredniowieczne zabytki z Raciborza w zbiorach Działu Archeologii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu
Late medieval finds from Racibórz from the collections of the Department of Archaeology, Upper Silesian Museum in Bytom
157 Ewelina Imiołczyk, Łukasz Antosik
Fragment kafla z napisem „BART” z zamku Ogrodzieniec w Podzamczu w świetle nowych analiz
Stove tile with tile-maker’s signature ‘BART’ from Castle Ogrodzieniec in Podzamcze in the light of new analyses
173 Ewelina Imiołczyk, Dorota Podyma
O XVII-wiecznym kaflu z jednorożcem z zamku w Siewierzu
On a 17th-century Unicorn tile from a stove in Siewierz Castle
189 Radosław Zdaniewicz
Czy tylko sacrum? Słowo o przedmiotach z cmentarzyska przy kościele św. Bartłomieja w Gliwicach z badań w latach 2018–2019
Sacred and profane. On items excavated in the churchyard of ‘Old’ St Bartholomew Church in Gliwice in 2018 and 2019
207 Irena Taranta
Monaster pw. Zwiastowania Przenajświętszej Bogarodzicy w Supraślu w świetle badań archeologicznych
Supraśl Orthodox Monastery in the light of archaeological research
253 Dariusz Rozmus
Badania rejonu Sztolni Turzona w Jaworznie-Długoszynie, woj. śląskie
Investigating the Turzon Audit – 16th-century lead ore mining in Długoszyn (urban district of Jaworzno), Silesian Voivodeship