Rocznik Muzeum Górnośląskiego. Historia 15

35,00 

4 in stock

Description

Piętnasty tom „Rocznika Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Historia” poświęciliśmy górnośląskim muzeom: ich przeszłości i dniowi dzisiejszemu. Prawie wszyscy nasi autorzy to praktycy, pracujący na co dzień w muzeach. Jak zawsze, teksty podzielone są na dwie zasadnicze grupy: „studia i artykuły” oraz „źródła i materiały”. Część pierwszą otwiera tekst Adama Frużyńskiego o historii muzeów górniczych na Górnym Śląsku po II wojnie światowej: od skromnych początków i dziesięcioleci nieustannej walki z komunistycznym „wicie rozumicie” po dzisiejsze Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, największe takie muzeum w Europie. Z „dalekiej” Nysy (o której rzadko myślimy jako o mieście górnośląskim) otrzymaliśmy tekst autorstwa dyrektora dzisiejszego Muzeum Powiatowego w Nysie, Edwarda Hałajki, prezentujący dzieje nyskiego muzealnictwa. Jego początki były takie jak w Bytomiu – o powstanie muzeum zadbała grupa światłych mieszczan, zatroskanych o ocalenie pamiątek własnej historii.  Z Nysy niedaleko do Opola, skąd pochodzi tekst związanej z Muzeum Śląska Opolskiego Joanny Ojdany, poświęcony Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Świętej Anny. Muzeum powołane 1964 roku by ukazywać „walkę ludu śląskiego o wyzwolenie narodowe i społeczne” dziś zajmuje się szeroko pojętą problematyką historii Górnego Śląska czasów powstań i plebiscytu, dokumentuje dzieje polskich organizacji w Niemczech przed II wojną światową, a także pełni funkcję muzeum lokalnego dla Góry Świętej Anny i okolicy. Po sąsiedzku, bo z Radzionkowa, napisała dla nas Małgorzata Laburda Lis, kierująca Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 roku. Choć nie jest to placówka stricte muzealna, z tytułu ważkości tematu, jakim się zajmuje, pełni rolę wyjątkową. Autorka podjęła próbę ukazania jak uruchomienie Centrum Deportacji zmieniło społeczne postrzeganie wywózek Ślązaków  –  od tematu „o kerym sie niy godo” do aktywnej współpracy rodzin, których dotknęły deportacje z radzionkowskim Centrum i zainteresowania własną przeszłością. Joanna Lusek z Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, od lat badająca różne aspekty dziejów medycyny, zabrała czytelników  w fascynującą podróż śladami Wilhelma Roentgena, której przystankami są polskie i niemieckie muzea kultywujące jego pamięć oraz prezentujące (nie tylko medyczne) zastosowania jego epokowego wynalazku.

„Źródła i materiały” to przede wszystkim obszerny tekst Agaty Bryłki-Jesionek, poświęcony kolekcji monet, znajdującej się w Dziale Historii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Jest on pokłosiem wielomiesięcznych prac autorki nad skatalogowaniem i opracowaniem tej bardzo różnorodnej kolekcji numizmatycznej, w której znajdziemy monety bite od średniowiecza po wiek dwudziesty. Z kolei bytomianie Maciej Droń i Tomasz Śmiałek pochylili się nad bardzo wyjątkowym eksponatem ze zbiorów naszego muzeum, jakim jest wykonany ręcznie w 1933 roku album „Bytom w obrazach”, zawierający sto trzydzieści fotografii. Jego autor, młody rozbarczanin Heinz Potyka, obszedł w ciągu miesiąca z aparatem w ręku całe ówczesne miasto, pozostawiając po sobie bodaj pierwszą całościową próbę opowiedzenia o Bytomiu wyłącznie przy pomocy fotografii.

Jak zawsze w naszym roczniku znalazły się recenzje i omówienia. Odnotowujemy w nich dwie wystawy muzealne: „Odczarować czarownice” w Muzeum Hutnictwa w Chorzowie, mówiącą o miejscu wiedźm, wieszczek i zielarek w naszej kulturze oraz „Wspólne przestrzenie” w Muzeum Etnograficznym w Warszawie, poświęconą cudzoziemcom przybywającym do Polski po wykształcenie w czasach „zimnej wojny”. Zaprezentowaliśmy także stworzony przez wybitnego krajoznawcę Edwarda Wieczorka wykaz muzeów i paramuzeów województwa śląskiego, poświęconych rzeczom „dziwnym i ciekawym”, który autor zatytułował „Muzea tego i owego” (ten ostatni tekst jest zarazem naszym z Nim pożegnaniem – Edward Wieczorek zmarł w maju 2022 roku).

Rocznik jak zwykle kończy kalendarium prac i wydarzeń Działu Historii Muzeum Górnośląskiego w 2021 roku.

Additional information

Weight 0,68 kg

You may also like…